BÀI DỰ THI: CUỘC THI VIẾT VỀ “NHỮNG KỈ NIỆM SÂU SẮC VỀ THẦY CÔ VÀ MÁI TRƯỜNG MẾN YÊU” Giáo viên: Trần Thị Nga Trường Tiểu học Bắc Hà – Thành phố Hà Tĩnh - Tỉnh Hà Tĩnh KỈ NIỆM KHÓ QUÊN Năm học 1997-1998, tôi được nhà trường phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 4A.Hôm đó là một buổi chiều thứ hai, sau giờ ra chơi, tôi bước vào lớp thì thấy cô học trò ngồi bàn đầu đang khóc nức nở. Cả lớp nhốn nháo: “ Thưa cô bạn Thanh Hà mất 50.000 cô ạ!. Để không mất thời gian học tập của học sinh, tôi hẹn sẽ giúp Thanh Hà tìm lại tiền của mình sau, còn bây giờ các em hãy tập trung học bài. Cuối buổi học, tôi yêu cầu cả lớp ở lại 10 phút để điều tra sự việc. Tôi bảo: - Bây giờ em Thanh Hà sẽ đứng dậy nói rõ cho cô nghe số tiền đó em để chỗ nào ? Và ai cho em số tiền đó? ” - Thanh Hà lúc bấy giờ đứng lên và mếu máo: “ Lúc ra đi mẹ đưa cho em 50000 để mua vở. Em để vào trong cặp nhưng bây giờ không thấy đâu”. - Tôi hỏi: “Giờ ra chơi, em nào ở trong lớp?” Mấy cánh tay giơ lên, tranh nhau nói: - Thưa cô, em thấy bạn Viết Hải đứng gần bàn của Thanh Hà ạ! - Thưa cô, bạn Viết Hải lấy đó ạ! - Thưa cô, năm lớp 2, bạn Viết Hải đã hai lần lấy đồ của bạn rồi ạ! Lúc này, Viết Hải cúi mặt xuống bàn. Tôi cũng không rõ Viết Hải xấu hổ vì chuyện năm ngoái, hay chính em là thủ phạm lấy số tiền này? Tôi chẳng kịp nghĩ gì, đến bên Viết Hải và nói: “Nếu đúng như lời các bạn nói,em hãy trả lại số tiền đó cho bạn, cô và cả lớp sẽ tha lỗi cho em”. Cậu bé không nói gì, chỉ ôm mặt khóc. Thấy vậy, tôi càng nặng lời hơn: "Em còn khóc gì nữa, hãy trả lại cho bạn đi." Em òa khóc to hơn, nước mắt giàn giụa rồi lắc đầu nói: "Em không lấy...". Tôi chột dạ và kịp trấn tĩnh mình lại. Hay mình đã nghĩ oan cho em ? Tôi nhìn nét mặt từng em để dò xét nhưng không có ai có biểu hiện lạ. Thấy đã muộn giờ, tôi dỗ Viết Hải nín khóc và động viên Thanh Hà, rồi cho cả lớp về. Suốt đêm hôm ấy, tôi không thể nào chợp mắt được mà cứ trằn trọc, ân hận về hành động của mình đối với Viết Hải. Biết bao câu hỏi đặt ra trong đầu: Nếu như Viết Hải không lấy thì sao? Giá như lúc chiều, tôi bình tĩnh hơn thì hay biết chừng nào? Làm thế nào để giúp Thanh Hà tìm được số tiền đây? Rồi tôi nghĩ ngay đến câu chuyện "Người lính dũng cảm", tôi quyết định dùng câu chuyện để tác động đến các em Sáng hôm sau, tôi đến lớp, không thấy Viết Hải đâu. Tôi bắt đầu lo lắng rồi cùng mấy bạn đi tìm thì bắt gặp em ngồi phía sau chân cầu thang và khóc. Tôi lặng người đi, nước mắt chực trào ra, tôi dỗ em vào lớp, đưa em về chỗ ngồi. Tôi bắt đầu kể câu chuyện cho cả lớp nghe. Kết thúc câu chuyện, cả lớp bắt đầu buổi học còn tôi quan sát thái độ của các em. Trống hết giờ, tôi nhẹ nhàng nói: "Em nào lấy tiền của bạn thì hãy tự giác trả lại. Nếu không tự nhận, cô chỉ ra lỗi thì sẽ nặng hơn, cô sẽ thông báo với nhà trường và bố mẹ các em". Tôi cho lớp ra về, còn tôi nấn ná ở lại sắp xếp bàn và chờ đợi một điều gì đó. Và thật bất ngờ, tôi thấy Hoàng rụt rè bước vào, mắt ngấn nước, hai tay cầm 50000 đồng run lên và nói: “Thưa cô, em xin lỗi cô, em sai rồi, em hứa sẽ không bao giờ tái phạm nữa ạ!" Tôi rất ngạc nhiên, cậu học trò ngoan mà tôi hằng tin tưởng lại mắc phải lỗi lầm. Chưa kịp nói gì thì Hoàng đã tiếp lời: "Xin cô đừng nói với bố mẹ em, đừng nói với ai. Xin cô cho em một cơ hội để sửa lỗi ạ!" Tôi nhẹ nhàng hỏi em: “ Em cho cô biết vì sao em muốn có số tiền này không?. Mặt hơi tái, Hoàng bảo: “ Sắp đến ngày Tết Trung Thu, em muốn mua cho em Hoa là em gái của em một con búp bê mà mẹ em thì không có nhà, bân đi làm ăn xa, bố em thì lại suốt ngày say xỉn , không có tiền nên em đã lỡ lấy của bạn” - Tôi xoa đầu em và nói: “ Em biết nhận lỗi thế là tốt. Cô tin rằng sau lần vấp ngã này em sẽ trưởng thành hơn”. Ngay chiều hôm ấy, tôi trao số tiền cho Thanh Hà và nói với cả lớp: Có một bạn trong lớp đã lỡ dại lấy số tiền đó nhưng đó không phải là bạn Viết Hài. Rồi tôi đến bên Viết Hải, ôm em vào lòng:“ Cô và các bạn xin lỗi em vì đã nghi oan cho em". Các em ạ! nghi oan cho người khác là một sai lầm lớn. Từ nay, mỗi khi xảy ra việc gì, chúng ta đừng bao giờ vội vàng nghi kị rồi đổ lỗi cho người khác. Cô cũng mong rằng từ nay lớp mình đoàn kết, yêu thương, tin tưởng nhau hơn và đừng ai mắc sai lầm này nữa. Đúng như mong muốn của tôi, câu chuyện đã có tác động rất lớn đến các em. Hôm ấy, đã có rất nhiều bạn trong lớp đã nói lời xin lỗi bạn Viết Hải Từ đó, các em đều ngoan ngoãn, thân thiện và tin tưởng nhau hơn cùng nhau học tập tốt hơn. - Riêng với bạn Hoàng tìm hiểu kĩ tôi mới biết được là em có hoàn cảnh không được may mắn như những bạn khác là bố mẹ sống li thân nhau, Hoàng sống với bố mà bố thì suốt ngày cờ bạc, rượu chè nên không quan tâm đến em. Biết hoàn cảnh như vậy nên tôi vô cùng thương em. Vào ngày Tết Trung Thu năm đó, tôi đã mua cho anh em Hoàng một món quà và cùng các bạn trong lớp đến nhà chơi. Hôm đó Hoàng rất vui, niềm vui thể hiện rất rõ khi em cười đùa cùng các bạn. Thưa các bạn đồng nghiệp, câu chuyện thực sự là một niềm day dứt, một nỗi ân hận lớn nhất trong suốt những tháng năm làm công tác chủ nhiệm của tôi. Vì nóng vội, suy nghĩ chưa thấu đáo mà tôi đã trách nhầm học sinh, gây ra tổn thương lớn trong lòng các em. Qua câu chuyện, tôi muốn nhắn nhủ tới các bạn đồng nghiệp rằng: Khi gặp bất cứ tình huống nào, là giáo viên chúng ta phải hết sức thận trọng, bình tĩnh, tìm hiểu thật kỹ sự việc, để đưa ra phương án giải quyết tối ưu nhất. Một trong những phương pháp giáo dục đạt hiệu cao chính là "Phương pháp nêu gương". Chúng ta biết rằng: Tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên, trong trẻo như tờ giấy trắng - là những nhà giáo dục, hãy biết yêu thương, gần gũi và chia sẻ với các em, bởi các em đang rất cần điểm tựa ở chúng ta.

Hằng năm cứ đến ngày 20/11- Ngày Nhà giáo Việt Nam, lòng tôi lại bâng khuâng một cảm giác buồn buồn nhưng ngọt ngào, âu yếm khi nhớ về cô giáo cũ của mình – Người đã để lại trong tôi những kỉ niệm đáng nhớ khi tôi tròn 9 tuổi. Năm ấy, tôi học lớp 2A trường Tiểu học Nam Hà Thị xã Hà Tĩnh nay là Thành phố Hà Tĩnh. Tôi học muộn hơn các bạn cùng trang lứa chả là vì năm tôi chuẩn bị vào lớp Một thì chẳng may bị ngã gãy tay mà lại là tay phải nữa chứ. Hồi đó Bệnh viện Tỉnh đang ở Thạch Điền, Thạch Hà, nhiều lần bó bột ở Hà Tĩnh không thành công nên tôi được các bác sỹ cho chuyển ra Bệnh viện Việt Đức Hà Nội. Tại đây, tôi được các bác sỹ mổ đóng đinh để chốt xương, mãi đến hết tháng 10 tôi mới được về nhà nên đành lỡ chuyến đò lớp Một. Hai năm sau, tôi lên lớp Hai nhưng người cứ bé tí, da trắng ợt, xanh xao, gia đình tôi rất lo lắng sợ tôi không đủ sức để học. Thế rồi, lớp tôi may mắn được cô giáo Thu làm chủ nhiệm. Tôi nhớ như in, sau ngày khai giảng cô bước vào lớp - Ôi hình ảnh cô giáo của tôi sao giống Chị Sứ đến lạ ? Bởi trước đó tôi có nghe anh trai đọc tác phẩm Hòn Đất của nhà văn Anh Đức có Chị Sứ với mái tóc dài mà hiên ngang, bất khuất trước kẻ thù. Cô giáo Thu của tôi cũng có mái tóc dài đến kì lạ. Cô đứng trên bục giảng, nở nụ cười chào lớp mà sao đẹp đến thế ? Rồi ngày tháng tôi được gần bên cô, được cô dạy bảo mỗi ngày có lẽ là những tháng năm hạnh phúc, đẹp đẽ nhất. Tôi bé nhất lớp nên được cô giáo xếp ngồi bàn đầu. Khi ra sân tập thể dục hay sinh hoạt tập thể, tôi cũng được cô giáo xếp đứng đầu hàng. Có lẽ về thế mà tôi luôn luôn cố gắng nghiêm túc, thực hiện đúng các yêu cầu của thầy cô mà không dám quay sang, quay xuống bạn hoặc làm việc riêng. Ngày tháng cứ nhẹ nhàng trôi đi, dường như tôi cũng lớn hẳn, trưởng thành hơn bởi sự quan tâm, dìu dắt của cô. Tôi nhớ rất nhiều lần giờ ra chơi cô ngồi lại trên lớp với học trò, hỏi han hoàn cảnh gia đình và mơ ước sau này của từng bạn. Cô còn động viên tôi cố ăn nhiều vào cho nhanh lớn và tập thể dục đều đặn nhất là các động tác làm khỏe cơ tay. Trong lớp tôi chơi thân nhất với Giang – Hồ Thị Hương Giang. Bạn ấy rất nhanh nhẹn, thông minh, da ngăm đen nhưng trông rất duyên. Giang được cô giáo xếp ngồi cùng bạn với tôi nên tình bạn giữa chúng tôi ngày càng khăng khít. Thấm thoắt học kì I đã trôi qua, tôi vui mừng khi được cô giáo thông báo kết quả học tập - tôi xếp thứ Nhất. Thời bấy giờ cô giáo cộng điểm và xếp thứ tự theo điểm. Thầy cô, bạn bè ai cũng khen ngợi tôi và cô giáo Thu cử tôi làm lớp trưởng. Riêng Giang, bạn ấy nắm chặt tay tôi và nói: “ Lan, cậu giỏi quá! Tớ rất vui”. Về nhà tôi khoe với bố mẹ từ ngoài ngõ. Bố tôi vui lắm, ông viết thư báo tin với anh cả tôi đang học Đại học ở miền Nam. Tết năm đó, anh trai tôi được về nhà ăn Tết, anh tặng tôi chiếc bút máy màu đỏ có dòng chữ Trường Sơn, ruột bút bằng cao su mềm mềm bơm mực rất dễ. Tôi thích lắm, reo lên và chỉ chờ những ngày Tết nhanh hết để đến lớp khoe các bạn. Những ngày được nghỉ Tết tôi cặm cụi tập viết, những dòng chữ mực tím sao mà lạ mắt mà đẹp mê hồn đến thế ? Chữ của tôi cũng đẹp hẳn lên nhờ có chiếc bút. Mỗi đêm trước giờ đi ngủ tôi còn lấy bút ra ngắm nghía và có đêm tôi ôm bút ngủ say. Đến lớp, tôi khoe với Giang, bạn ấy thích lắm. Tôi cho Giang mượn bút viết. Chữ của Giang cũng dường như tròn trịa hẳn lên. Tôi bảo: “Từ nay tớ sẽ bơm đầy mực và hai đứa dùng chung nhé”. Giang vui lắm. Thế là những bài luyện chữ của hai đứa tôi đều được cô giáo khen. Tôi nâng niu, giữ gìn bút rất cẩn thận, tôi xin vải xẹo ở nhà may về may hẳn một cái túi bằng vải để đựng nó. Nhưng một hôm, giờ tập viết tôi tìm mãi không thấy bút đâu, hỏi Giang thì nó bảo không biết. Cái túi vải thì vẫn nằm im trong cặp. Tôi đỏ mặt, mắt rơm rớm quay sang Giang: “Cậu lấy chứ còn ai nữa”. Giang run lên: “Tớ không biết, tớ không lấy”. Tôi ức lắm, lên bàn cô giáo và nói: “Cô ơi, nhờ cô lục cặp bạn Giang, cháu mất bút rồi.” Cô nhẹ nhàng bảo tôi về chỗ, rồi cô hỏi cả lớp: “Có bạn nào thấy bút máy của bạn Lan ở đâu không?” “Không ạ !” nhiều bạn cùng đáp. Tôi òa khóc nức nở và giận cô giáo lắm: Sao cô không lục cặp bạn ấy? Sao cô không bênh mình vì mình là lớp trưởng cơ mà ? Sao cô không thương mình ? Những ngày sau đó, tôi buồn lắm, chả thiết tha gì phát biểu xây dựng bài, cũng chẳng nhắc nhở các bạn cố gắng học. Đến các thầy cô vào lớp dạy tôi cũng quên không hô cả lớp đứng dậy chào. Cô giáo Thu biết tâm trạng của tôi, cô hỏi tôi: “ Em đã tìm kĩ ở nhà chưa ?” Tôi gật đầu nhưng tôi sợ bố mẹ mắng nên không dám nói. Cô bào: “ Kì lĩnh lương tháng này, cô sẽ mua cho em cái bút khác”. Rồi cô cũng mua cho tôi một cây bút, sau buổi chào cờ đầu tuần, cô gọi tôi lên bàn cô và nói: “ Từ nay em dùng tạm chiếc bút này nhé, được không em?” Tôi gật đầu lí nhí cảm ơn cô. Sang tháng Hai trời bắt đầu ấm lên, mẹ tôi dọn dẹp giường chiếu và giặt chăn màn. Một buổi chiều, sau khi tan học, tôi vừa về đến nhà thì mẹ hỏi: “ Hôm nay con đi học mà quên bút máy ở nhà à?” Tôi giật mình thảng thốt: “ Mẹ biết mọi chuyện rồi ư ?” Thấy tôi lúng túng, mẹ nói tiếp: “ Không sao đâu, chắc tối qua đi ngủ con mang bút lên giường rồi nó bị rơi xuống góc giường phía sau, hôm nay mẹ đã tìm thấy rồi kìa.” Chao ôi, tôi không tin nổi mắt mình nữa : Chiếc bút máy màu đỏ có dòng chữ Trường Sơn.” Tôi ôm chầm lấy mẹ : “ Con cảm ơn mẹ nhiều ạ !” Đêm đó, tôi không tài nào ngủ được, hình ảnh cô giáo Thu, gương mặt đỏ bừng của Giang, tất cả cứ như đang hiện rõ mồn một trước mắt tôi. Tôi muốn trời sáng thật mau để chạy ùa đến bên cô, đến bên Giang để nói lời xin lỗi. Sáng sớm hôm sau, tôi đã có mặt ở lớp, như một người có lỗi lớn muốn làm tất cả để tạ lỗi, tôi dọn dẹp lớp học, quét hành lang sạch sẽ, sắp xếp lại sách vở trên bàn của các bạn. Trống chưa báo hiệu giờ vào học nhưng cô giáo đã đến, tôi ôm lấy cô và khóc: “ Cô ơi, em xin lỗi cô, mẹ em đã tìm thấy chiếc bút của em rồi ạ.” Tôi tưởng nghe vậy cô sẽ mắng tôi vì tôi đổ thừa cho bạn Giang, vì tôi quá vội vàng nhưng cô đã nhẹ nhàng bảo tôi: “ Con ạ, trong mọi việc nếu mình chưa rõ thì đừng vội kết tội ai nhé.” Chao ôi, cô giáo của tôi – một người giáo viên sao mà cao thượng và vĩ đại đến thế. Cô đã cho tôi một bài học lớn - bài học làm người thấm thía vô cùng. Sau này, khi đã lớn hơn, nhận thức về đời được sâu sắc hơn tôi lại càng khâm phục cô hơn. Cô ơi, cô có biết chính con người cô, tâm hồn cô đã thổi bừng trong em ước mơ cháy bỏng lớn lên sẽ trở thành một giáo viên như cô. Ngàn lần em cảm ơn cô và chắc chắn rằng hình ảnh cô giáo – hình ảnh chị Sứ có mái tóc dài ngày nào mãi mãi là kí ức, là kỉ niệm ngọt ngào, sâu lắng trong trái tim em. Đã 36 năm trôi qua, bây giờ tôi đã trở thành một cô giáo Tiểu học, trong sâu thẳm trái tim mình tôi nguyện sẽ luôn cố gắng học tập, tu dưỡng để noi gương cô giáo của mình. Chỉ tiếc rằng cô đã đi thật xa, ở một thế giới khác. Chỉ còn ít ngày nữa là đến ngày Nhà giáo Việt Nam, hi vọng rằng câu chuyện em kể lại hôm nay sẽ như một nén tâm nhang kính dâng cô, mong cô ở nơi suối vàng thanh thản, nhẹ nhàng như chính cuộc đời của cô vậy. Hà Tĩnh, ngày 16 tháng 11 năm 2018 Người viết Lê Thị Phương Lan